Hoe kunnen nature-based solutions onze steden transformeren?
En hoe vindt een stad als Bergen bekend om meer dan 200 regendagen per jaar haar weg naar een nieuw stedelijk waterbeheer, zeker gezien de uitdagingen van extreme neerslag door klimaatverandering?

Dit waren slechts een paar van de inspirerende vragen die centraal stonden tijdens onze 6de Biodiverse Cities Partner Meeting, die plaatsvond tijdens drie (!) zonnige dagen in Bergen, Noorwegen. De meeting bracht beleidsmakers van gemeentes en kennispartners uit heel Europa samen, die binnen het Interreg-project Biodiverse Cities samenwerken aan het repliceren van nature-based solutions (NBS), het versterken van peer learning en het verankeren van biodiversiteit in stedelijke planning.

Deze keer was het de beurt aan Bergen om partner meeting te verzorgen, met afgevaardigden uit Dordrecht, Aarhus, Bremen, Växjö, Lille, Brest, Hasselt, en Hamburg en kennispartners van Aeres Hogeschool Almere, Aarhus University, Bremen University, IUCN en Open Kaart.

Hoe maak je NBS onderdeel van de ecologische structuur?
Aan de hand van praktijkvoorbeelden uit Bremen, Växjö en Bergen verkenden we hoe NBS succesvol kunnen worden ingepast in verschillende stedelijke contexten. Om het gesprek te ondersteunen, gebruikten we NDVI-kaarten om de ecologische structuur van elke stad beter te begrijpen en om inzichtelijk te maken hoe natuurlijke habitats samenhangen met stedelijke infrastructuur. Een “kansenkaart”, waarin ecologische structuren zijn gecombineerd met geplande stedelijke ontwikkelingen, bracht het gesprek op gang over het aanwijzen van nieuwe NBS-locaties. Tot slot werkten de stadsteams aan een vragenlijst met 16 belangrijke criteria voor de replicatie van NBS. Deze oefening hielp partners om lokale prioriteiten, uitdagingen en routes naar een gedeelde visie voor het opschalen van nature-based solutions in kaart te brengen.

Ondergrondse watergang weer zichtbaar maken
De tweede dag stond in het teken van het Mindemyren herontwikkelingsproject in Bergen, een poging om biodiversiteit terug te brengen in een nieuw stedelijk ontwikkelingsgebied, waar ooit een moeras lag die plaats had moeten maken voor industrie. Nu wil de stad de groenblauwe structuur herstellen. Een van de meest intrigerende oplossingen is een ondergrondse watergang dat weer aan de oppervlakte is gebracht met een dubbele laagconstructie. De oude, gekanaliseerde afwatering blijft een functionele rol vervullen, terwijl een herstelde bovengrondse beek zich een weg baant door natuurlijke habitats, compleet met drijvende beplanting, stapstenen en weelderige, biodiverse oevers.

De planten van de regentuin zijn geselecteerd op basis van wetenschappelijke studies en afgestemd op de lokale condities langs de weg. Om de veerkracht te vergroten is gekozen voor gemende beplanting. Hoewel mooi roept dit ook vragen op over het lange termijn onderhoud, aangezien zulke systemen om maatwerk vragen om effectief en aantrekkelijk te blijven. Andere noemenswaardige projecten waren onder andere de Apeltun-watergang, waar samenwerking met lokale belanghebbenden leidde tot het verwijderen van migratiebarrières voor vissen en verbeteringen aan het rioleringssysteem om vervuiling tegen te verminderen. Een ander project was het Møllendal River Park, waar een vervuilde beek is hersteld die nu bijdraagt aan schoner water, een gezondere bodem en toegankelijke oevers voor recreatie en ontspanning.

In al deze projecten laat Bergen zien hoe steden natuur op creatieve wijze weer kunnen verwelkomen — zelfs in sterk verstedelijkte gebieden. In Bergen waren natuurlijke condities zoals water, bodem en habitats niet slechts ontwerpcomponenten, maar het uitgangspunt. Zo werden bijvoorbeeld bestaande lindebomen tijdens de bouw zorgvuldig verplaatst naar een kwekerij en later weer op hun plek teruggeplant, waarmee hun waarde als habitat voor insecten en vogels behouden bleef.

Impact creëren na het project
We sloten af met een toekomstgerichte werksessie over Biodiversity Action Plans — in het verlengde van de EU Green Deal en de 2030 Biodiversity Strategy. Nu het project halverwege is, verschuift de focus naar het duurzaam verankeren van biodiversiteit in langetermijnstrategieën. Deze actieplannen moeten context specifiek, helder en tijdgebonden zijn, en gebaseerd op de geleerde lessen uit onze pilotprojecten. Enkele gezamenlijke inzichten uit de sessie:

• Koppel natuur aan menselijke behoeften via stimuleringsmaatregelen en educatie.
• Ontwikkel tools om beleid om te zetten in actie, ondersteund door betrouwbare data.
• Betrek particuliere grondeigenaren en gebruik het in kaart brengen van biodiversiteit als strategisch instrument.
• Zet in op formele mandaten en verbeter de communicatie tussen onderzoek en beleid.

Genieten van de zeldzame zonnestralen
De stadsparken vulden zich snel met bewoners die genoten van de zeldzame Noorse zonnestralen. Mensen bleven tot laat in de avond buiten, ontspannen op het grasveld bij de parkvijver, omringd door treurwilgen en bloeiende rododendrons. De levendige sociale sfeer maakten van die zonnige middag iets memorabel.